اثر آماده سازی خاک برای مطالعات آزمایشگاهی فرسایش بر رواناب سطحی

Authors

وفا همایون فر

عبدالواحد خالدی درویشان

سیدحمیدرضا صادقی

abstract

اگرچه مطالعات آزمایشگاهی رواناب و فرسایش در مقیاس کرت به دلیل مزایای پژوهشی اجتناب ناپذیر هستند، اما انجام این مطالعات مستلزم دست خوردگی، انتقال به آزمایشگاه و آماده سازی خاک برای قرارگیری در کرت ها بوده و این اقدامات به نوبه خود به کاهش اعتبار نتایج منجر می شوند. با این حال علی رغم اهمیت این موضوع، تاکنون کم تر به ارزیابی اثرات آماده سازی خاک بر متغیرهای رواناب و رسوب پرداخته شده است. بنابراین پژوهش حاضر به منظور مقایسه رواناب سطحی در دو حالت خاک دست­نخورده (شرایط طبیعی) و دست خورده (طی مراحل مختلف آماده سازی خاک برای مطالعات آزمایشگاهی) انجام گرفت. بدین منظور کرت های صحرایی با ابعاد 1×1 متر در دو حالت خاک دست نخورده و دست خورده در دامنه­ای دارای خاک شنی- رسی- لومی با شیب ثابت 18 درصد در حاشیه روستای کدیر در بالادست حوزه آبخیز آموزشی-پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس تحت بارندگی شبیه سازی شده با سه شدت 40، 60 و 80 میلی متر در ساعت قرار گرفت. سپس زمان شروع رواناب در خروجی هر رت ثبت و حجم و ضریب رواناب در پنج فاصله زمانی سه دقیقه پس از شروع رواناب اندازه­گیری شد. بر مبنای نتایچ حاصل از این پژوهش، میانگین زمان شروع، حجم و ضریب رواناب کرت در اثر دست خوردگی خاک به­طور معنی­دار (01/0> p) و به­ترتیب 29/2، 45/3 و 79/2 برابر افزایش یافتند که این موضوع به وضوح نشان دهنده عدم امکان تعمیم نتایج آزمایشگاهی رواناب و فرسایش به شرایط طبیعی بدون لحاظ اثرات ناشی از دست خوردگی خاک است. نتایج هم­چنین نشان داد که عوامل دست خوردگی خاک و شدت بارندگی اثر متقابل هم افزایی بر زمان شروع رواناب و اثر متقابل هم زدایی بر حجم و ضریب رواناب داشتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر آماده‌سازی خاک برای مطالعات آزمایشگاهی فرسایش بر رواناب سطحی

Despite of soil disturbance, transfer to the laboratory and preparation inside the plots which themselves lead to lower validity of the results, the experimental study on runoff and erosion at plot scale with many research advantages are inevitable. However, there has been less attention to evaluate the effects of soil preparation on runoff and sediment variables. The present study was therefor...

full text

رابطه‌ی بین پایداری خاکدانه و تشکیل اندوده‌ی سطحی و اثر آن بر فرسایش خاک در شرایط آزمایشگاهی

  تشکیل اندوده­ی سطحی از مشکلات رایج زمین­های زراعی مناطق خشک و نیمه خشک بوده و به گونه­ای محسوس بر فرآیندهای نفوذپذیری و فرسایش خاک تأثیر می­گذارد. در این پژوهش، 18 نمونه خاک سطحی از استان­های گیلان، قزوین و زنجان انتخاب و پس از اندازه­گیری ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی آن، میانگین وزنی و هندسی و بعد فرکتال خاکدانه­ها نیز محاسبه گردید. هر نمونه خاک با استفاده از یک سینی پاشمان (30×35 سانتی­متر) ب...

full text

کاربرد طرح مرکب مرکزی برای پیش‌بینی تلفات خاک و سرعت رواناب سطحی در حضور سنگریزه‌ی سطحی

اثر پوشش سنگریزه­ی سطحی بر فرآیند­های فرسایش آبی، از موضوعات مهم و مورد توجه در تحقیقات فرسایش خاک در طول دو دهه­ی اخیر محسوب می­شود. اثرات گوناگون متغیرهای مربوط به سنگریزه­ی سطحی نظیر پوشش، اندازه و موقعیت سنگریزه سبب پیچیدگی مدل­سازی نقش آن در فرسایش خاک می­گردد. هدف از این مطالعه، مدل­سازی کمی اثر توأم پوشش سنگریزه­ی سطحی، اندازه­ی سنگریزه و دبی جریان بر تلفات خاک و سرعت رواناب سطحی با استف...

full text

بررسی اثر کاربرد پلی‌اکریل‌آمید بر فرسایش، رواناب و نفوذ‌پذیری در یک خاک لوم سیلتی

Nowadays application of soil conditioners for mitigation and reduction of runoff is a current method. Considering the advantages of Polyacrylamide (PAM), this study was arranged to evaluate impacts of this soil conditioner on soil infiltration rate, runoff and erosion control. To fulfill the goal, a factorial experiment in a completely randomized design was carried out with four PAM treatments ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

جلد ۷، شماره ۱۴، صفحات ۶۸-۶۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023